Gildeplaat en gaai weer terug bij 't Alde Gild.

 (Uit "De Rin", met dank aan Stichting Heemkunde Arcen)

Het korte jaarverslag van het Sint Sebastianusgilde (' Alde Gild'), over het jaar 1901 vermeld een treurig besluit; 'Een plaat verkogt met vogel voor vijfhonderdnegentig gulden'.

Het was een financieel slechte tijd en met de opbrengst van het verkochte zilver werd akkerland gekocht. De grond werd verpacht en met de opbrengst kon de kas aangevuld worden. Daarmee was het Alde Gild, twee belangrijke en aan hun historie verbonden zilverstukken kwijt geraakt.
Een historische vergissing, waarvoor schrijver dezes een oproep deed tot herstel. De gildemeesters van het Alde Gild hebben daar gehoor aan gegeven en een nieuwe gildeplaat met gaai laten maken. Eerste Gildemeester Peter van 't Hof en ondergetekende hebben zich verdiept in de te verwerken historische elementen op de gildeplaat. Edelsmid en kunstenaar Hay Reijnders uit Broekhuizenvorst, heeft op prachtige wijze vormgegeven aan deze opdracht.

De plaat draagt een miniatuur beeltenis van de patroonheilige Sint Sebastianus en de wapens van de plaats Arcen, het hertogdom Gelder en de provincie Limburg. Bovenin staat een aar van gerst en een hopbel afgebeeld. Zij symboliseren de ingrediënten van de geldeenheid van het gilde, de 'liter bier'. De eikenbladeren, verwijzen naar de eerste regel van het Limburgs Volkslied en symboliseren de Limburgse volkscultuur waarin ook de tradities van het 'Alde Gild' verankerd zijn. De tekst verhult in dichtvorm het verhaal van het verlies en terugkeer van de gaai en is mede door Pé Reivers tot stand gekomen. Onderaan staan nog de namen vermeld van twee officieren van het gilde die een financiële bijdrage leverden voor het zilver.

Op 3 november 2012 hebben de gildemeesters en officieren de gaai, in Broekhuizenvorst opgehaald en symbolisch met grond van het gildeland betaald. Op de gildeplaat, is de datum van de er op volgende jaarvergadering vermeld (21-01-2013). De gaai heeft een kroon die verwijst naar koningsschieten.
Zoals bij het uitroepen van de prins met carnaval, is ook het koningsvogelschieten een traditie van symbolische machtsomkering. Door de nieuwe koning te sieren met een zilveren gekroonde papegaai en gildeplaat is het voor iedereen duidelijk van welk gilde hij de nieuwe koning is. Al eeuwenlang wordt het koningsvogelschieten als (pape- )gaaischieten neergezet en dragen de koningen een zilveren gaai. De oorsprong en de symboliek die daarin schuil gaan zijn niet meer geheel bekend en houdt de historisch geïnteresseerden binnen de gilden bezig (zie www.schuttersbrief.nl).

De gaai heeft een halsketen om als teken van eer, gezag, waardigheid en zelfstandigheid. Hij 'staat' op een takje. Dat takje vertoont een draaiing, hetgeen verwijst naar de overwinning van het goed op het kwaad. De papegaai werd in het christelijk geloof tenslotte gezien als zijnde vrij van erfzonde. Een klein toegevoegd detail van de edelsmid Hay Reijnders, is de holte in het takje. Daarin past een klein opgerold papiertje. Bedoeld voor een belangrijke mededeling, boodschap of wens.

Naast de oude gebruiken behoren bezittingen zoals gaai, gildeplaat, vaandel, koningszilver en niet in de laatste plaats de gildetrom tot de belangrijke identiteitsdragers van de gilden. Het Alde Gild,had een prachtige gildetrom uit 1735, welke in de Tweede Wereld Oorlog helaas is zoekgeraakt. Op de koperen ketel stond het wapen van Gelder en de houten randen waren in de kleuren van de Nederlandse vlag beschilderd. Hopelijk kan in een toekomstige uitgave van 'De Rin' , melding gemaakt worden van een nieuwe gildetrom, welke zichtbaar aan het Sint Sebastianusgilde van Arcen toebehoort.

Tot slot mogen we hopen dat zowel de oude gildetrom als de gaai met gildeplaat weer opduikt en in bezit komt van het Alde Gild. In elk geval kan na 111 jaren ook de koning van het Alde Gild van Arcen, weer met trots een gildeplaat met gaai dragen.

 Louis Reutelingsperger